Çocuk Merkezli Oyun Terapisi, temellerini Carl Rogers’ın Danışan Merkezli Terapisi’nden alır. Rogers’ın prensipleri, Virginia Axline tarafından 1940’ların sonunda oyun terapisine uyarlanmıştır.
Başlangıçta "yönlendirici olmayan oyun terapisi" olarak bilinen bu yöntemde, çocuğu değiştirmek veya kontrol etmek amaçlanmaz. Bu yaklaşımda amaç, çocuğun kendi davranışlarının farkına varmasını sağlamak ve kendini yönetmesine izin vermektir. Terapist, terapideki değişim için çocuğa ve onun kaynaklarına güvenir. Terapistle danışan arasında kurulan bu ilişki, çocuk tarafından büyümek ve gelişmek için kullanılır; bu nedenle terapide ilişkiler esastır.
Axline, 1969 yılında çocuk ve terapist arasındaki ilişkiyi geliştirecek sekiz temel prensip belirlemiştir:
- Terapist, çocukla gerçekten ilgilenir ve sıcak bir ilişki kurar.
- Terapist, çocuğu koşulsuz olarak kabul eder.
- Terapist, güven ve müsamaha hissettirir, böylece çocuk kendini tamamen ifade etme özgürlüğüne kavuşur.
- Terapist, çocuğun duygularına duyarlıdır ve bu duyguları nazikçe ona geri yansıtarak çocuğun kendinin farkına varmasını sağlar.
- Terapist, çocuğun sorumluluk alabilme kapasitesine derinden inanır ve çocuğun kişisel problemlerini çözme yeterliliğini tanır.
- Terapist, çocuğun iç yönlendirmesine güvenir ve ilişkinin her alanını çocuğun yönetmesine izin verir.
- Terapist, terapötik sürecin doğal ilerleyişini kabul eder ve süreci hızlandırmaya çalışmaz.
- Terapist, çocuğun kişiliğine ve ilişkilerine yardımcı olacak terapötik sınırlar koyar.
Axline tarafından temelleri atılan Çocuk Merkezli Oyun Terapisi, daha sonra Garry Landreth tarafından daha sistematik hale getirilmiştir. Bu terapi yöntemi, çocuğun problemleri yerine ilişkiye odaklanmayı tercih eder ve bu ilişkinin çocuğun iyileştirme gücünü harekete geçireceğine inanır. Çocuk, özenle hazırlanmış oyun terapi odasındaki oyuncaklar aracılığıyla iyileşir. Hangi oyuncağı seçeceği ve hangi oyunu oynayacağı tamamen çocuğun belirlemesine bağlıdır; çocuğun içinden gelen oyun yönlendirmesinin, terapistin dışarıdan sunacağı yönlendirmeden daha faydalı olduğu kabul edilir.
ÇMOT’de problem yerine çocuk, geçmiş yerine şu an, düşünce ve hareketler yerine duygular, açıklama yerine anlayış, düzeltme yerine kabullenme ön plandadır. Terapist, komut vermek yerine çocuğun terapötik süreci yönetmesini sağlar. Değişim için ana güç, terapistin bilgisi değil, çocuğun içsel kaynakları ve bilgeliğidir.
Kullanım Alanları Nelerdir?
Çocuk Merkezli Oyun Terapisi, genellikle 2-10 yaş arasındaki çocuklarda kullanılır. Otizm veya zekâ ile ilgili sorunlar dışında, depresyon, kaygı ve takıntı gibi başlıca çocuk sorunlarında etkilidir.
Çocuk Merkezli Oyun Terapisinin Tarihi
Çocuk Merkezli Oyun Terapisi’nin temelleri, ilişki merkezli oyun terapilerinin tarihi olan Carl Rogers’a dayanır. Rogers, başlangıçta "nondirektif-yönlendirici olmayan" adıyla bilinen terapi yaklaşımını, daha sonra "danışan merkezli terapi" olarak adlandırmıştır. Rogers, terapide değişimin, kurulan ilişki ile gerçekleştiğine inanmıştır. Virginia Axline, 1940’ların sonunda, Rogers’ın prensiplerini oyun terapisine uyarlamış ve Çocuk Merkezli Oyun Terapisi’nin temellerini atmıştır. Axline tarafından geliştirilen bu terapi yaklaşımı, daha sonra Garry Landreth tarafından sistemleştirilmiş ve "Çocuk Merkezli Oyun Terapisi" adıyla anılmaya başlanmıştır.
Çocuk Merkezli Oyun Terapisti Nasıl Olunur?
Çocuk Merkezli Oyun Terapisti olmak için bu alanda uzman kişilerden eğitim ve süpervizyon almak gereklidir. Eğitimler genellikle 4-6 gün sürmekte olup, eğitim sonrasında terapistin süpervizyonlarla desteklenmesi gerekmektedir. Bu eğitimlere psikologlar, psikolojik danışmanlar, okul öncesi eğitim uzmanları ve psikiyatristler katılabilmektedir. Akredite eğitimciler için akreditasyon bölümü incelenebilir.